Trwają konsultacje społeczne ws. powołania Parku Krajobrazowego Doliny Świsłoczy

Park ma być formą ochrony m.in. dziedzictwa tatarskiego Kruszynian

Park ma być formą ochrony m.in. dziedzictwa tatarskiego Kruszynian, o co wnioskowało środowisko polskich Tatarów, gdy pojawiły się informacje o planach budowy w tym rejonie przemysłowych ferm drobiu.

O ochronie Kruszynian w formie parku krajobrazowego zaczęto mówić po tym, gdy - jak wcześniej tłumaczono - gmina Krynki, na terenie której leżą Kruszyniany, nie zdecydowała się na utworzenie tam parku kulturowego.

Kruszyniany są obok Bohonik ważnym centrum kultury tatarskiej, muzułmańskiej w regionie. Są tam zabytkowe meczety i mizary. Kruszyniany i Bohoniki są od 2012 roku Pomnikiem Historii.

W lipcu 2021 r., o przyspieszenie prac nad utworzeniem parku krajobrazowego, aby chronić dziedzictwo Kruszynian, do marszałka województwa podlaskiego apelowała wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, główna konserwator zabytków prof. Magdalena Gawin.

Park Krajobrazowy Doliny Świsłoczy ma mieć powierzchnię ok. 14,8 ha

Z informacji opublikowanej przez urząd marszałkowski na jego stronie internetowej wynika, że Park Krajobrazowy Doliny Świsłoczy (główna rzeka na terenie projektowanego parku) ma mieć powierzchnię ok. 14,8 ha (z czego ponad 7,5 tys. ha w gminie Gródek i ok. 1,5 tys. ha w gminie Michałowo w powiecie białostockim oraz ponad 5,8 tys. ha w gminie Krynki w powiecie sokólskim). Ma służyć zachowaniu "walorów historycznych i kulturowych obszaru zlewni rzeki Świsłocz na odcinku między Jałówką, a Krynkami". Podano, że 61 proc. przyszłej powierzchni parku mają stanowić tereny leśne, 36 proc. grunty orne, łąki, pastwiska.

Na tle wysokich walorów przyrodniczych i kulturowych środkowej części parku wyróżnia się obszar doliny Nietupy wraz z rezerwatem, który poprzez rejon polany Kruszynian łączy się w kierunku wschodnim z terenami nad Świsłoczą, obejmującymi wsie Łosiniany, Rudaki, Chomontowce. Przeprowadzona kwerenda materiałów archiwalnych i specjalistycznych opracowań z zakresu historii i materialnego dziedzictwa obszaru wykazały jego wyjątkowe bogactwo kulturowe i spójność terytorialną

- czytamy w załącznikach do uchwały o powołaniu parku.

W ramach przeprowadzonych analiz wykazano, że najwięcej "najcenniejszych elementów przyrody, materialnych świadectw historii oraz obiektów o wysokich walorach kulturowych znajduje się w środkowej części badanego obszaru, ograniczonej od północy doliną Nietupy, a od południa – doliną Kołodzieżanki, a następnie dalej na południe wąskim pasem aż po źródła rzeczki Jałówki" - podał urząd marszałkowski.

Podkreślono, że podstawowym celem parku jest "zachowanie mozaiki krajobrazów polno-leśnych na terenie lewobrzeżnej części zlewni rzeki Świsłocz położonej między jej dopływami: Jałówką i Nietupą oraz dziedzictwa historyczno-kulturowego wynikającego z bogactwa kultur, narodów i religii przenikającego się osadnictwa jaćwieskiego, ruskiego, polskiego, żydowskiego i tatarskiego".

Urząd marszałkowski poinformował, że zarząd województwa podlaskiego nie podjął decyzji ws. utworzenia parku, bo jest to w kompetencjach sejmiku. Zaznaczył przy tym, że projekt uchwały sejmiku jest wstępną wersją, a ostateczna będzie wynikiem konsultacji społecznych, uzgodnień z gminami i Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Białymstoku i głosowania sejmiku.

Konsultacje są prowadzone przez internet i drogą tradycyjną

Konsultacje nad projektem uchwały sejmiku są prowadzone przez internet i drogą tradycyjną. Formularze można składać do urzędu marszałkowskiego do 30 listopada 2021 r.

Przewodniczący muzułmańskiej gminy wyznaniowej w Kruszynianach Bronisław Talkowski powiedział w środę, że będzie dokonana szczegółowa analiza prawna opublikowanej propozycji, głównie w kwestii granic parku i kwestii związanych z hodowlą zwierząt, a wyniki tej analizy będą przedstawione. Dodał, że już z pobieżnej analizy materiałów są "wątpliwości", ale trzeba przeanalizować je dokładnie. "Przecież park powstaje ze względu na Kruszyniany, a nie inne rejony" - dodał Talkowski.

źródło: PAP | red: mag