Radio Białystok | Wiadomości | Obchody 101. rocznicy bitwy białostockiej
Złożeniem kwiatów na cmentarzu wojskowym przy ul. 11 Listopada rozpoczęły się w niedzielę (22.08) obchody 101. rocznicy bitwy białostockiej.
Wojewoda: To nasz wyraz pamięci o tych, którzy walczyli o naszą wolność
- To nasz wyraz pamięci o tych, którzy walczyli o naszą wolność - mówi wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski. Dodaje też, że warto mówić o rocznicach związanych z regionem, bo niejednokrotnie te wydarzenia miały wpływ na losy kraju i świata.
Główne uroczystości z okazji tej rocznicy rozpoczęły się w południe przy pomniku marszałka Józefa Piłsudskiego.
W tzw. bitwie białostockiej 22 sierpnia 1920 roku starły się oddziały I Pułku Piechoty Legionów ze ściganymi wojskami bolszewickimi, cofającymi się spod Warszawy. Jak opisują historycy, zwycięstwo zostało odniesione przez siły polskie, które w kilkugodzinnych, krwawych walkach ulicznych skutecznie powstrzymywały odwrót na Wschód znacznie liczniejszych wojsk przeciwnika.
W opisach wojny polsko-bolszewickiej 1919-1920, bitwa białostocka traktowana jest jako jeden z ostatnich akordów polskiej kontrofensywy znad Wieprza. W swoich wspomnieniach Józef Piłsudski bitwę o Białystok określił mianem "zupełnej klęski" 16. armii sowieckiej. Strona polska miała 34 zabitych i ponad 200 rannych, bolszewicy - ponad 800 zabitych i rannych, 8,2 tys. żołnierzy agresora dostało się do niewoli. Wojska polskie zdobyły trzy pociągi, samolot, 22 działa i 147 karabinów maszynowych.
Walki z 22 sierpnia 1920 roku upamiętnione są w kilku miejscach Białegostoku. Jest wśród nich pomnik poświęcony szesnastu mieszkańcom, przedstawicielom czterech wyznań, zamordowanym przez bolszewików 20 sierpnia 1920 roku, w przededniu wycofania się przez nich z miasta. W 2016 roku znalazła tam swoje miejsce również tablica upamiętniająca żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920, zdemontowana w 1939 roku i przechowana przez jedną z rodzin.
W centrum Białegostoku jest ulica nosząca imię majora Józefa Marjańskiego, dowódcy batalionu, którego żołnierze 22 sierpnia 1920 roku wzięli na siebie ciężar głównych walk o miasto. Marjański w nich poległ.
Zastępca prezydenta Białegostoku Rafał Rudnicki podkreślał w czasie uroczystości, że 22 sierpnia 1920 roku, to jedna z najważniejszych dat w historii miasta. Zwracał uwagę, że tzw. bitwa białostocka i szereg innych walk, które miały miejsce na terenie Polski w 1920 roku miały wpływ na sytuację w całej ówczesnej Europie. "Polacy zatrzymali pochód jednej z dwóch najgorszych, zbrodniczych ideologii XX wieku - ideologii komunistycznej. Udało się obronić Europę, ale i świat przed "czerwoną zarazą" - mówił Rudnicki.
Były modlitwy, apel pamięci i salwa honorowa
Po modlitwach w obrządku katolickim i prawosławnym, apelu pamięci oręża polskiego i salwie honorowej, przy pomniku marszałka Józefa Piłsudskiego składano wieńce i kwiaty. Wcześniej kwiaty składano w innych miejscach pamięci, m.in. przy pomniku pamięci żołnierzy poległych w obronie Białegostoku, znajdującym się przy ul. Zwycięstwa oraz na cmentarzu wojskowym. Rano w tych miejscach wieńce złożył również wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.
Od 2016 roku wydarzenia z sierpnia 1920 roku popularyzowały historyczne rekonstrukcje, organizowane na ulicach Białegostoku i finansowane przez samorząd, które cieszyły się dużym zainteresowaniem mieszkańców i turystów. W ubiegłym i tym roku ich nie organizowano z powodu pandemii koronawirusa i związanych z nią obostrzeń.
W niedzielę do 20:00 na Rynku Kościuszki można oglądać różnego rodzaju sprzęt wojskowy i rozmawiać z pasjonatami historii.
