Święto Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Cerkwi prawosławnej

Liturgii w głównej cerkwi monasteru w Supraślu przewodniczył ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub.

To jedno z dwunastu Wielkich Świąt, które obchodzono już w czasach apostolskich. Zgodnie z ewangelicznym zapisem Archanioł Gabriel zwiastował Marii Pannie, że narodzi Syna Bożego.

W tradycji ludowej symbolem Zwiastowania jest bocian lub skowronek. W tym dniu piecze się specjalne bułki zwane "busłowe łapy". Przepowiadano również pogodę - jaka jest w dzień święta, taka też będzie na Wielkanoc.

500-letni klasztor w Supraślu

Ponad 500-letni klasztor (monaster), zwany ławrą supraską, jest jednym z najważniejszych cerkiewnych ośrodków życia monastycznego w Polsce. Jego główną cerkiew pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Marii Panny wzniesiono w latach 1503-1511 w stylu gotycko-bizantyjskim.

W czasie II wojny światowej świątynia została niemal doszczętnie zniszczona. Po 17 września 1939 r. teren monasteru zajęły wojska Armii Czerwonej. W cerkwi Zwiastowania NMP urządziły warsztat mechaniczny i kuźnię, a pomieszczenia po drugiej, mniejszej klasztornej cerkwi - pod wezwaniem św. Jana Teologa - służyły jako kuchnia i stołówka.

Wycofując się stamtąd po wybuchu wojny radziecko-niemieckiej, Sowieci zostawili nagie mury. Władze niemieckie udostępniły prawosławnym cerkiew św. Jana Teologa. W 1942 r. ponownie ją wyświęcono. Ale wycofując się w lipcu 1944 r., Niemcy wysadzili główną świątynię w powietrze, zamieniając ją w gruzy.

W czerwcu 1984 r. uroczyście położono kamień węgielny pod odbudowę i rekonstrukcję cerkwi Zwiastowania NMP.

Odbudowa świątyni wciąż trwa

Prace wykończeniowe wewnątrz wciąż trwają, m.in. prowadzony jest projekt odtwarzania, z wykorzystaniem oryginalnych technik pracy na mokrym tynku, XVI-wiecznych fresków zdobiących niegdyś tę świątynię. Obecnie prace prowadzone są w przedsionku. Na wschodniej ścianie cerkwi zamontowano już ikonostas - projekt nawiązuje do pierwszego ikonostasu supraskiej cerkwi z XVI wieku.

W krypcie cerkwi Zwiastowania NMP pochowany jest abp Miron Chodakowski, zwierzchnik prawosławnego ordynariatu WP, który zginął w katastrofie pod Smoleńskiem. Przed wylotem do Smoleńska, 7 kwietnia 2010 r., abp Miron brał udział w święcie Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu. W czasie środowych uroczystości modlono się także w jego intencji.

W zabudowaniach klasztornych działa Muzeum Ikon - placówka Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Mieści się tam także Akademia Supraska, której głównym zadaniem jest upowszechnianie wiedzy o prawosławiu. Ma też ona wspierać dialog ekumeniczny. W odnowionej i wyposażonej na potrzeby Akademii części zabudowań klasztoru powstały m.in. aula, sala wystawiennicza, sale dydaktyczne, biblioteka i czytelnia, odnowiono też zabytkowe klatki schodowe i refektarz.

źródło: PAP | red: maj, wsz