Radio Białystok | Wiadomości | Wpłynęły zażalenia na decyzję o umorzeniu śledztwa ws. nawoływania do nienawiści przez byłego księdza Międlara
Nie uprawomocniło się postanowienie białostockiej prokuratury o umorzeniu śledztwa dotyczącego publicznego nawoływania do nienawiści przez Jacka Międlara; chodziło m.in. o kazanie wygłoszone przez niego w Białymstoku. Wpłynęły trzy zażalenia, które rozpozna miejscowa prokuratura regionalna.
O zażaleniach poinformował w piątek (13.11) rzecznik Prokuratury Okręgowej w Białymstoku Łukasz Janyst. Postanowienie zaskarżyła m.in. jedna z organizacji mniejszości narodowych oraz pełnomocnik jednej z organizacji żydowskich. Zgodnie z przepisami, ponieważ jest to zaskarżenie postanowienia o umorzeniu śledztwa już raz podjętego, zażalenia rozpozna prokuratura wyższej instancji - w tym wypadku Prokuratura Regionalna w Białymstoku.
Pierwsze postępowanie dotyczące kazania wygłoszonego przez Jacka Międlara w Białymstoku zakończyło się umorzeniem jeszcze w 2016 roku. Wówczas także Prokuratura Okręgowa w Białymstoku nie znalazła podstaw do uznania, iż doszło do popełnienia tzw. przestępstw z nienawiści.
W 2018 roku podjęła je jednak na nowo, po dołączeniu materiałów zebranych przez prokuratorów we Wrocławiu. Chodziło o przemówienie wygłoszone przez Międlara w czasie Marszu Patriotów na wrocławskim rynku. W 2017 roku nawet trafił do sądu akt oskarżenia w tej sprawie, ale potem sąd - uwzględniając wniosek prokuratury - zwrócił jej ten akt oskarżenia do uzupełnienia o opinię biegłych.
W listopadzie 2019 roku śledztwo to prokuratura umorzyła, w czynach, które badała, nie dopatrując się znamion przestępstw publicznego nawoływania do nienawiści. Powoływała się wówczas m.in. na opinię biegłych z zakresu językoznawstwa, nauk teologicznych i medioznawstwa. Po skutecznym zaskarżeniu tego postanowienia przez zainteresowane podmioty, decyzją sądu postępowanie przygotowawcze zostało podjęte na nowo.
Pod koniec września ponownie je umorzono, choć na razie nieprawomocnie.
Jednym z wątków sprawy było kazanie wygłoszone przez ówczesnego księdza Jacka Międlara w kwietniu 2016 roku w Białymstoku (kilka miesięcy później odszedł on od kapłaństwa), w czasie obchodów organizowanych przez ONR.
"Dokładna analiza treści kazania wykazała, że zawiadamiający o przestępstwie nawoływania do nienawiści, którego miałby się dopuścić ówczesny ksiądz Jacek Międlar, posłużyli się wyciętymi z kontekstu cytatami. Zestawienie ich z całym tekstem nie potwierdziło, aby miało dojść do przestępstwa" - wskazano w wydanym wtedy komunikacie, podpisanym przez prokuratora okręgowego Andrzeja Purymskiego.
"Treść kazania nie nosiła znamion znieważania grup ludności czy poszczególnych osób z powodu ich przynależności narodowej, etnicznej albo wyznaniowej, co jest warunkiem penalizacji. Wskazuje na to zarówno drobiazgowa analiza prawno-karna, jak i zebrane w śledztwie opinie biegłych z zakresu językoznawstwa, kulturoznawstwa, medioznawstwa i teologii" - tak uzasadniła prokuratura postanowienie o umorzeniu tego śledztwa.
Jak napisał prok. Purymski, "duchowny nie oponował w kazaniu przeciwko konkretnej grupie, narodowi, rasie, wyznaniu czy osobie, lecz przeciw określonym postawom: relatywizmowi, konsumpcjonizmowi i kosmopolityzmowi, odwołując się przy tym do historii i Ewangelii".
Prokuratura badała też publikacje prasowe Międlara i oceniła, że mają one "charakter publicystyczny i mieszczą się w granicach wolności wypowiedzi dopuszczalnej w debacie publicznej". "Można je negatywnie oceniać przez pryzmat kultury słownej oraz piętnować za uproszczenia i uogólnienia, ale nie w aspekcie prawno-karnym" - ocenili wtedy śledczy.
Odwołując się do - gwarantowanej Konstytucją - wolności słowa i wyrażania poglądów podkreślili, że mają one "charakter nadrzędny i obejmują także wypowiedzi, które mogą budzić nawet uzasadniony sprzeciw, niezadowolenie bądź krytykę innych osób".
