Historyczny Peleton Pamięci w rocznicę sowieckiej agresji na Polskę [zdjęcia]

"Peleton Pamięci 17.09" to pomysł białostockiego Muzeum Pamięci Sybiru przypominający rocznicę sowieckiej agresji na Polskę; organizowany jest od czterech lat z myślą również o młodzieży, bo trasę pokonuje się na rowerze lub na rolkach. W ubiegłym roku wzięło w nim udział ok. dwustu osób.

Ze względu na pandemię koronawirusa uczestnicy tegorocznego Peletonu Pamięci przemierzyli trasę indywidualnie, lub w małych grupach. Liczyła ona ok. 10 km i połączyła kilka ważnych wydarzeń z historii Białegostoku i kraju: 80. rocznicę deportacji obywateli polskich w głąb Związku Sowieckiego oraz stulecie wojny polsko-bolszewickiej i bitwy białostockiej - zwycięskiej i największej w historii miasta.

Wyznaczono na niej cztery przystanki. Uczestnicy Peletonu startowali sprzed Muzeum Pamięci Sybiru, gdzie w środowy wieczór odsłonięty został pomnik poświęcony "Bohaterskim Matkom Sybiraczkom". Pomnik powstał dzięki staraniom miejscowego oddziału Związku Sybiraków w hołdzie kobietom, których determinacji i poświęceniu zawdzięcza życie wiele dzieci, które trafiły na Syberię czy do Kazachstanu.

Drugim przystankiem była siedziba Podlaskiego Oddziału SG, na której ogrodzeniu od lipca znajduje się tablica upamiętniająca Armię Ochotniczą utworzoną w 1920 roku. Przy tej ulicy znajdował się wtedy punkt zborny ochotników i koszary 8. Pułku Artylerii Polowej.

Potem uczestnicy przejazdu zatrzymywali się na cmentarzu wojskowym, gdzie są m.in. groby żołnierzy poległych w 1919 i 1920 roku.

Ostatnim punktem tegorocznego Peletonu Pamięci był Pomnik - Grób Nieznanego Sybiraka, który od 1997 roku upamiętnia ofiary deportacji na Wschód. Jego najważniejszą częścią jest wysoki krzyż, przy którym są złożone urny z prochami nieznanych osób, które zginęły na terenie byłego ZSRS. Na murze wokół pomnika znajdują się tablice poświęcone osobom ważnym dla środowiska sybirackiego. Tam, na zakończenie swego przejazdu, uczestnicy zapalali znicze.

Peleton Pamięci to jeden z głównych punktów akcji Muzeum Pamięci Sybiru pod hasłem "17.09. Pamiętamy". Muzeum popularyzuje też inicjatywę "Zatrzymaj się", tzn. by tego dnia w południe, na dźwięk syren uruchomionych w związku z rocznicą sowieckiej agresji, mieszkańcy na moment przystanęli lub zatrzymali swoje samochody, by oddać hołd ofiarom.

W centrum miasta przy Rynku Kościuszki, gdzie o rocznicy przypomina napis "#Pamiętamy. 17.09.1939", zrobili to tylko nieliczni. "Edukacja wymaga czasu. Myślę, że za kilka lat będziemy mieli ten sam efekt, jaki mamy w Warszawie w związku z rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego" - ocenił tę akcję dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru prof. Wojciech Śleszyński.

Kilka dni przed 17 września, w Białymstoku i podmiejskich miejscowościach, pojawiły się plakaty informujące również o kampanii społecznej muzeum "Po ilu kilometrach?", która ma uzmysławiać mieszkańcom regionu, jak duże odległości dzieliły osoby deportowane od domu.

źródło: PAP | red: rbon, sk