Fundacja PIRS przeciwna planom zmiany nazwy ul. mjr Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki" w Białymstoku

Inicjatorzy projektu uchwały to grupa radnych Koalicji Obywatelskiej z Forum Mniejszości Podlasia, którzy reprezentują środowisko prawosławnych oraz jeden radny niezależny, były radny PO. Podnoszą m.in., że dowódca V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, mjr Szendzielarz to postać "niejednoznaczna", a patron ulicy powinien łączyć, a nie dzielić.

Nazwa ulicy im. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki", od początku wzbudza emocje w Białymstoku

Ulicę na osiedlu Skorupy imieniem mjr Łupaszki Rada Miasta nazwała w kwietniu 2018 r. Inicjatorami byli radni PiS; PiS miał wtedy większość w tej radzie. Radni nadali ulicy nazwę mjr Szendzielarza, mimo że prezydent miasta proponował inną nazwę: Podlaska.

Po wyborach samorządowych z jesieni 2018 r. PiS jest w opozycji w Radzie Miasta. Większość ma Koalicja Obywatelska, w skład której wchodzą radni Forum Mniejszości Podlasia, którzy już wcześniej zapowiadali starania o zmianę nazwy ulicy. Zmianę nazwy ulicy proponował już także wcześniej radnym poseł PO-KO Krzysztof Truskolaski. Przeciwko zmianie nazwy ulicy opowiadała się natomiast m.in. Młodzież Wszechpolska, była organizowana społeczna zbiórka podpisów w tej sprawie. Pomysł zmiany krytykowała także np. podlaska NSZZ "Solidarność".

Przemysław Klimek, prezes fundacji Podlaski Instytut Rzeczypospolitej Suwerennej poinformował we wtorek (22.10) na konferencji prasowej w Białymstoku, że fundacja sprzeciwia się zmianie nazwy, bo mjr Szendzielarz był bohaterem i zasługuje na upamiętnienie w przestrzeni publicznej, a zmianę nazwy ulicy zainicjowały - jak to określił - "grupy i organizacje skrajnie lewicowe".

Fundacja organizowała w marcu 2019 r. w Białymstoku debatę o mjr Szendzielarzu.

My, jako fundacja, wyrażamy swój sprzeciw wobec tego typu planów Rady Miasta, żeby dokonać zmiany nazwy tej ulicy. Uważamy, że major Zygmunt Szendzielarz był polskim bohaterem, zasługuje na szacunek i każdy obywatel Rzeczpospolitej powinien oddać mu odpowiedni hołd i powinien uczcić jego pamięć

 - mówił Przemysław Klimek.

Przyznaje pytany o zdarzenia, w których były ofiary cywilne, także dzieci, że "doszło do tragedii", ale w działaniach wojennych zdarzają się "pomyłki" i "błędy". "Trzeba mieć to na względzie" - dodał.

Jeśli dojdzie do zmiany nazwy ulicy Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki", my jako fundacja odbierzemy to jako pewną formę odebrania czci, pamięci majora - powiedział Przemysław Klimek. 

Zapowiedział również, że jeśli do zmiany nazwy ulicy dojdzie, fundacja będzie działać na rzecz budowy w Białymstoku pomnika majora, który miałby być zbudowany za prywatne pieniądze i na prywatnej działce, bo fundacji zależy, aby mjr Szendzielarz był - jak mówił Przemysław Klimek - "w odpowiedni sposób uhonorowany" w przestrzeni publicznej w mieście. Dodał, że fundacji chodzi jednak głównie o utrzymanie nazwy ulicy.

Przemysław Klimek przypomniał, że fundacja zabiegała o budowę pomnika mjr Szendzielarza w ramach projektu składanego do budżetu obywatelskiego, ale został negatywnie zaopiniowany, bo pomnik majora miał powstać w alei niezłomnych w mieście, jednak - z odpowiedzi jaką od władz miasta dostał jeden z radnych - wynika, że na taką aleję nie ma pieniędzy.

W uzasadnieniu projektu uchwały na sesję 28 października ws. zmiany nazwy ulicy napisano, że zmiana jest "próbą naprawienia niefortunnie przeprowadzonej procedury" nazwania ulicy imieniem Łupaszki. Oceniono, że nie było konsultacji społecznych w sprawie tej nazwy, zmiany dokonano w pośpiechu, bez "dogłębnej historycznej analizy". Przypomniano również, że po nadaniu ulicy imienia Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki" do rady miasta wpływały protesty, były też akty wandalizmu - niszczono tabliczki z nazwą ulicy zniesławiając w ten sposób patrona.

Powyższe wydarzenia wyraźnie wskazują, iż postać mjr Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszka jest nieakceptowana przez część mieszkańców Białegostoku i wzbudza liczne kontrowersje. Mjr Zygmunt Szendzielarz ps. "Łupaszka" – dowódca V Brygady Wileńskiej - to postać niejednoznaczna. W swoim życiorysie, oprócz czynów chwalebnych, ma także czarne karty związane z ofiarami wśród ludności cywilnej

 - czytamy w uzasadnieniu projektu uchwały.

Inicjatorzy zmiany nazwy ulicy na 100-lecia Praw Kobiet nawiązującej do obchodzonej w 2018 r. setnej rocznicy przyznania kobietom w Polsce praw wyborczych uważają, że właściwym działaniem jest odłożenie nazwania ulicy w Białymstoku imieniem mjr Szendzielarza do czasu, gdy historycy jednoznacznie określą tę postać, by patroni ulic w mieście "łączyli, a nie dzielili".

źródło: PAP | red: maj