40-lecie działalności Muzeum w Tykocinie

Jubileusz 40-lecia działalności obchodzi w tym roku Muzeum w Tykocinie. Placówka mieści się w zabytkowej XVII-wiecznej synagodze; zajmuje się m.in. gromadzeniem pamiątek po społeczności żydowskiej.

Muzeum w Tykocinie powstało w 1976 roku, jest oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Synagoga, w której mieści się tykocińskie muzeum została wzniesiona w 1642 r. Obecnie jest jednym z nielicznych w Polsce zachowanych tego typu obiektów. Słynie z murowanej kazalnicy (bimy) z późnorenesansową sztukaterią i malowidłami. W zbiorach znajduje się kilkaset pamiątek po Żydach z całego kraju.

Uroczyste obchody 40-lecia odbędą się w sobotę (17.12), podczas których otwarta zostanie odrestaurowana ekspozycja sali wielkiej synagogi. Prowadzona przez dwa lata modernizacja wystawy przywróciła wygląd głównej sali modlitewnej z okresu międzywojennego. Był to drugi etap projektu dofinansowanego z ministerstwa kultury. Odtworzenie historycznego wnętrza było możliwe dzięki dokumentacji fotograficznej z okresu międzywojennego.

Muzeum jako jedno z pierwszych w kraju zaczęło pokazywać kulturę i tradycje społeczności żydowskiej

Jak powiedział dyrektor Muzeum Podlaskiego Andrzej Lechowski, muzeum w Tykocinie "ma ogromne znaczenie". Mówił, że jako jedno z pierwszych w kraju zaczęło pokazywać kulturę i tradycje społeczności żydowskiej. "Dzisiaj są inne już realia, muzeów zajmujących się historią społeczności żydowskiej jest więcej, ale wtedy, w 1976 roku, kiedy powstawało w Tykocinie, mówiono, że będzie to muzeum baroku, żeby wprost nie mówić o kulturze żydowskiej, bo taka wtedy była sytuacja polityczna" - mówił Lechowski. Dlatego - jak dodał - chwała ówczesnym muzealnikom, którzy stworzyli podstawę tego muzeum i kolekcji judaików.

W zbiorach placówki znajduje się blisko 4 tys. muzealiów m.in. dotyczących historii Tykocina, pamiątek po wybitnym etnografie Zygmuncie Glogerze, który mieszkał niedaleko Tykocina. Jednak - jak zauważył Lechowski - to, co jest magnesem przyciągającym turystów, to zabytkowa synagoga oraz judaika.

Judaika w zbiorach tykocińskiego muzeum to przede wszystkim przedmioty związane z obchodami Szabatu i świąt dorocznych: Pesach, Sukot, Chanuka i Purim oraz ozdoby Tory. Od lat przypomina też żydowskie tradycje: przy synagodze ustawia się tradycyjny szałas na Święto Sukot, zapala świece na Święto Chanuka (Święto Świateł) oraz czyta się fragmenty zwojów księgi Estery na radosne Święto Purim.

Rocznie muzeum w Tykocinie odwiedza ok. 80 tys. osób

Muzeum, ale też sam Tykocin, gdzie przed wojną społeczność żydowska stanowiła znaczną część mieszkańców, są miejscami chętnie odwiedzanymi przez turystów z całego świata. Według informacji tykocińskiego muzeum, rocznie instytucję odwiedza ok. 80 tys. osób.

Jak powiedział Lechowski, miasteczko jest ważne w historii Polski, ale jest też ważne dla społeczności żydowskiej. Społeczność ta osiedliła się w Tykocinie w XVI wieku i miała wpływ na jego rozwój. W sierpniu 1941 r. hitlerowcy wymordowali całą tamtejszą ludność narodowości żydowskiej. Teraz - jak dodał Lechowski - podczas "Marszów Żywych" do Tykocina przyjeżdżają młodzi ludzi, żeby odwiedzić miejsce przodków. (PAP, oprac. sk)

Zobacz też:
Wystawa "Moi żydowscy rodzice, moi polscy rodzice" w Muzeum Podlaskim w Tykocinie
Obchody żydowskiego święta Sukot w Tykocinie
Barokowy kościół w Tykocinie przechodzi renowację