Anna Goławska - wiceminister zdrowia

W Unii Europejskiej z certyfikatów covidowych będzie można korzystać od 1 lipca. W Polsce można je pobierać od początku czerwca - na razie z Internetowego Konta Pacjenta, wkrótce będą też dostępne w aplikacji mObywatel. Jak je uzyskać i do czego nas te dokumenty uprawniają - m.in. o tym z wiceminister zdrowia - Anną Goławską - rozmawia Iza Serafin.

Iza Serafin: Paszporty covidowe jak wiadomo w całej Unii Europejskiej od 1 lipca, Polacy mogą je pobierać już od 1 czerwca. Kto może sobie taki paszport covidowy wyrobić? Czy tylko osoby zaszczepione? 

Anna Goławska: Po pierwsze chciałbym zwrócić uwagę, aby unikać nazwy paszport, gdyż kojarzy się to z dokumentem, który jest niezbędny do podróżowania i obligatoryjny i jest taką przepustką.

Tak się przyjęło.

Tak, natomiast źle się kojarzy, więc wolimy nazywać to certyfikatem covidowym. W każdym razie certyfikat otrzymają osoby, które są zaszczepione bądź które mają ujemny wynik testu antygenowego lub PCR oraz osoby, które są ozdrowieńcami, ale ozdrowieńcami, którzy zdiagnozowali byli testem PCR. Nie wchodzą tutaj w grę osoby, które były zdiagnozowane testem antygenowym. Takie wytyczne dała Komisja Europejska i takie zasady musimy stosować.

Te certyfikaty covidowe będą miały różną ważności. Inną w przypadku szczepienia, inną w przypadku przebytej choroby COVID-19.

Tak, zgadza się. Najdłużej ważny będzie certyfikat, który otrzymamy w wyniku zaszczepienia się, gdyż będzie on ważny rok od podania drugiej dawki i tu ważna też informacja, że w Polsce certyfikat będzie ważny po 14 dniach od otrzymania drugiej dawki w przypadku szczepionki dwudawkowej lub po przyjęciu szczepionki jednodawkowej. Certyfikaty dla ozdrowieńców będą ważne 180 dni i będą wydane 11 dni po otrzymaniu pozytywnego wyniku testu PCR, natomiast certyfikaty wydane w związku z ujemnym wynikiem testu będą ważne przez 48 godzin.

Jak będzie weryfikowana ta ważność certyfikatu?

Ważność certyfikatu będzie zaszyta w aplikacji do odczytu kodów QR. Ta aplikacja jest już dostępna w sklepach App Store i Google, można ją pobrać na telefony komórkowe i te daty będą zaszyte w aplikacji ze względu na to, że w każdym kraju mogą być ustalone inne daty obowiązywania, więc w zależności od kraju wydania certyfikatu ta aplikacja będzie automatycznie odczytywała czy dany certyfikat jest ważny. Oczywiście ważność będzie również wpisana w tej graficznej warstwie, którą można pobrać z Internetowego Konta Pacjenta czy wydrukowanej, którą można sobie po prostu wydrukować samemu z IKP czy poprosić lekarza POZ, czy lekarza w punkcie szczepień o wydrukowanie takiego certyfikatu.

Z Internetowego Konta Pacjenta możemy pobierać te certyfikaty od 1 czerwca, a przez aplikację mObywatel?

Przez aplikację mObywatel oraz aplikację moje IKP będzie można również pobierać kody, natomiast będzie ta usługa dostępna wkrótce, najpóźniej planujemy uruchomić 25 czerwca.

To osoby dorosłe, a jak w przypadku dzieci?

W przypadku dzieci mogą te kody pobrać rodzice w sytuacji, kiedy mają dzieci przypisane do swojego Internetowego Konta Pacjenta. 

Do czego ten certyfikat uprawnia? Chciałam powiedzieć paszport, dlatego mówimy o tym paszporty covidowe, bo ułatwiają nam podróżowanie, ale tak jak pani powiedziała - nie jest to rzecz wymagana a dowolna. Zatem do czego ten certyfikat nie paszport uprawnia?

Certyfikat uprawnia do swobodnego przemieszczania się, podróżowania za granicę, w szczególności mówimy tu o lotniskach. Kody będą weryfikowane przez służby straży granicznej bądź służby zatrudnione na lotniskach. Posiadając ważny certyfikat, możemy swobodnie podróżować, nie musimy odbywać kwarantanny czy stosować innych restrykcji, które obowiązują w danym kraju. Natomiast jeżeli nie będziemy posiadali takiego certyfikatu, wówczas trzeba stosować się do obostrzeń obowiązujących w danym kraju po przekroczeniu granicy. 

Czy potrzebna jest wersja elektroniczna, czy wystarczy papierowa? Możemy sobie po prostu to wydrukować i okazać?

Ważna jest zarówno wersja elektroniczna, jak i papierowa, w zależności od tego, jak kto woli.

Czy jeżeli mamy już certyfikaty covidowy, to możemy swobodnie, śmiało jechać do danego kraju, jesteśmy bezpieczni?

Możemy swobodnie jechać, ale należy za każdym razem weryfikować przed wylotem czy przed podróżą, jakie restrykcje obowiązują w danym kraju, ponieważ one są zmieniane na bieżąco i warto zweryfikować, żeby nie było niepotrzebnych niespodzianek.

Mówimy tylko o Europie czy o innych krajach również?

Tak mówimy tutaj o Europie.

Czy to jest ułatwienie tylko dla osób chcących swobodnie podróżować po Europie, czy daje nam też jakieś przywileje w kraju?

Jeśli chodzi o przepisy polskie to osoby zaszczepione, które wykażą, że posiadają właśnie certyfikat ważny, nie są wliczane do limitu osób na różnych eventach czy w tych miejscach, gdzie limity określamy. Oczywiście nie ma obowiązku pokazywania tego certyfikatu, natomiast wówczas, jeżeli przekroczony zostaje limit osób, które mogą skorzystać z danej usługi, to ta osoba również jest do tego limitu wliczana i może zostać niewpuszczona na koncert czy na jakiś inny event.

Obowiązku pokazywania tych certyfikatów nie ma, organizator też nie może od nas tego żądać, ale rozumiem, że jeżeli chcę na przykład przenocować w hotelu czy zjeść obiad w restauracji, gdzie tak, jak pani powiedziała, jest wyczerpany limit miejsc, mogę okazać ten certyfikat i tym samym zapewnić sobie swobodne wejście, jako osoba niewliczana do tych limitów.

Tak, zdecydowanie, ale uwaga, jako osoba zaszczepiona, czyli osoby, które mają ujemny wynik testu czy są ozdrowieńcami, nie są uwzględniane przy tych limitach.

Czyli wyłącznie osoby zaszczepione.

Tak, osoby zaszczepione nie są wliczane do limitów, czyli mogą swobodnie korzystać z różnych usług, jeżeli wykażą właśnie, że są zaszczepione i upłynęło 14 dni od pełnego cyklu zaszczepienia.